Podczas kwietniowej degustacji win, zorganizowanej w Restauracji Winkolekcja, nieoceniony Sławomir Chrzczonowicz zabrał nas w fascynującą podróż do Toskanii.

Włochy to mój ulubiony kraj winiarski. Lubię Włochy za różnorodność ich win i zachowanie przez wieki ich lokalnego charakteru, związanego z danym regionem i społecznością, oraz ich dopasowanie do lokalnej kuchni. Włosi kultywują stare, lokalne odmiany i robią z nich wina ciekawe i warte spróbowania, które ze względu właśnie na ten lokalny charakter nie podróżują tak dobrze jak odmiany francuskie, które tak dobrze zaadoptowały się do warunków w Nowym Świecie, ale to jest właśnie ich zaleta.

Toskania, to jeden z czołowych regionów winiarskich, znany nie tylko we Włoszech, ale i na całym świecie. Kto nie zna Chianti, Brunello di Montalcino czy Vino Nobile di Montepulciano.

Koniem pociągowym win z tego regionu jest odmiana nieodłącznie związaną z Toskania, czyli Sangiovese, co można przetłumaczyć, jako Krew Jowisza.

Cechy charakterystyczne tej odmiany to owocowy charakter, kwaśnej wiśni, czerwonej śliwki, truskawek, fig, inne aromaty to pieczona papryka, pomidor, skóra, glina, mączka ceglana, tytoń, dym, oregano, tymianek, suszone róże, potpourri, czyli mieszanka suszonych kwiatów i owoców. Aromaty dębowe na ogół lekkie, wynikające z dojrzewania w używanych beczkach dębowych. Cecha wyróżniająca te wina to wysoki poziom tanin i wysoka kwasowość. Wina mogą dojrzewać średni 4 do 7 lat, ale Brunello di Montalcino można spokojnie trzymać przez 10-18 lat.

Kolor na ogół średnio intensywny, zgodnie z poniższą grafiką:

Sangiovese występuje pod szeregiem nazw, w zależności od regionu, w jakim jest uprawiane:

Vino Nobile di Montepulciano, Prugnolo Gentile, Sangiovese Grosso, Brunello di Montalcino, Nielluccio na Korsyce, Rosso di Montepulciano, Morellino, Rosso di Montalcino, Montefalco Rosso, Chianti, Morellino di Scansano.
Kiedyś Chianti sprzedawane było w okrągłej butelce w oplocie z trawy, znanej jako „fiasco”, co nie kojarzyło się dobrze w Polsce. Na szczęście takie butelki od dawna nie są używane, a wina z Toskanii zajęły należne, wysokie miejsce w percepcji klientów.

Na całym świecie obszar upraw Sangiovese zajmuje niecałe 71 000 hektarów, z czego prawie 63 tysiące jest uprawiane we Włoszech, na terenie Toskanii, Umbrii i Kampanii, a prawie 2 tysiące hektarów na terenie Korsyki, w apelacji Patrimonio, gdzie Sangiovese zwane jest Nielluccio. Te proporcje w wielkości upraw świadczą o tym, że jest to odmiana wybitnie Włoska, a niewielkie ilości uprawiane w Nowym Świecie (Argentyna, Chile, USA, Australia) są jedynie dodatkami do innych, bardziej międzynarodowych odmian.

Wina, których spróbowaliśmy, na moment przenisły nas do gorącej, spieczonej słoncem i pachnącej ziłami i cyprysami Toskanii.

Tenuta Bichi Borghesi Chianti Colli Sensi 2014 DOCG Chianti Colli Senesi

Kolor jasno czerwony, o średniej intensywności.

W nosie świeże, o bardzo owocowych aromatach, z dominującą owocowością wiśni, czerwonej porzeczki i cytrusowej kwasowości.

W ustach dominuje wyrazisty wiśniowy owoc i kwasowość z niskim poziomem tanin.

Bardzo świeże i ożywcze, idealne do makaronów z czerwonymi sosami.

Cena 47 zł

Ocena: 2.5/5

Tenuta Bichi Borghesi Coppiole Chianti Riserva 2009 DOCG Chianti Colli Senesi

To wino z tej samej posiadłości, ale już poważniejsze. W nosie aromaty bogatsze i pełniejsze, są wiśnie, ale pojawia się leśna ściółka i jeżyny.

Wino bardzo przestrzenne, ma się wrażenie, że jest napowietrzone, nos pełny, aromaty bardziej skoncentrowane, oprócz wiśni pojawiają się aromaty ziół, estragonu, rozmarynu i nuty migdałowe oraz aromaty dymu i tytoniu.

Usta nadal zdominowane przez owoc i kwasowość, garbnik trochę wyraźniejszy niż w powyższym Chianti Colli Sensi.

Riserva jest dopuszczana do sprzedaży po 3 latach dojrzewania w beczce.

Cena 69 zł

Ocena 3/5

Conti Capponi Piegaia Chianti Classico 2012 DOCG Chianti Classico

Conti Capponi Piegaia to winnica należąca do rodziny dziennikarki i pisarki, Tessy Capponi-Borawskiej, od wielu lat mieszkającej w Polsce i propagującej kulturę i kuchnie włoską w naszym kraju.

To Chianti Classico pochodzi z młodszej winnicy położonej na chłodniejszych wzgórzach, skierowanych w kierunku wschodnim i zrobione jest z Sangiovese w stylu bardziej kwiatowymi i owocowym. Ten charakter starano się utrzymać i podkreślić również podczas procesu fermentacji i starzenia.  Fermentacja odbywała się w stalowych kadziach, a dalej wino dojrzewało w tradycyjnych betonowych zbiornikach przez 15 miesięcy przed butelkowaniem.

Nos owocowy, gdzie dominują czereśnie i wiśnie z delikatną nutą mięsną.

Usta również owocowe, głównie pestka wiśni i czereśnia, o średnim ciele i skoncentrowanych aromatach, z wyczuwalnymi, ale już wtopionymi taninami.

Wino bardzo eleganckie i stylowe.

Cena 57 zł

Ocena 3/5

La Calonica Vino Nobile di Montepulciano 2012 DOCG Vino Nobile di Montepulciano

Wino pochodzące z głębi Toskanii, z okolic miasteczka Montepulciano, trochę inne w charakterze, z niższą kwasowością i z wyższym poziomem alkoholu – 13,5%.

W nosie pojawia się więcej aromatów ziołowych, pojawia się wrzos i lukrecja, czuć gorąco kotlin, w których dojrzewa Sangiovese w tym regionie.

Usta wyraziste i owocowe, pojawią się te same ziołowe aromaty, które dało się wcześniej wyczuć, niewielki garbnik i wyrazisty alkohol.

Piękna etykieta, ale to wino podobało mi się najmniej.

Cena 96 zł

Ocena 2/5

Fèlsina Berardenga Chianti Classico Riserva 2011 DOCG Chianti Classico Riserva

Fèlsina to ekstraklasa na toskańskiej mapie winiarskiej i gratka dla każdego miłośnika win. Tutaj wchodzimy na inny poziom, gdzie wino zostaje na długo w pamięci i sprawia, że zaczyna się ich szukać i do nich powracać.

Fèlsina położona jest na południowym wschodzie apelacji Chianti Classico i rozciąga się pomiędzy wzgórzami Chianti i wejściem do doliny Ombrone. Cała posiadłość Fèlsina zajmuje 600 hektarów, z czego 95 zajmują winnice.

Fèlsina Berardenga Riserva powstaje w winnicy w Castelnuovo Berardenga, na nasłonecznionych stokach o wysokości 320-420 m npm. Wykonane całkowicie z gron Sangiovese, w kolorze jest rubinowe, a w nosie bogate, jeżynowe, jagodowe i wiśniowe, pełne nut ziołowych i kwiatów. Bardzo przestrzenne, sprawia wrażenie, że jest pełne powietrza  

Usta potężne, ekstraktywne, wiśniowe, wysoka kwasowość, wysoki garbnik, wyraziście owocowe. Czyste i pięknie zrobione

Wino spędziło 18-24 miesięcy w dużych beczkach z dębu francuskiego, cześć wina w nowych, cześć w beczkach po jednym użyciu.

Świetne, potężne wino do mięsa z sosem, już otwarte, ale ciągle z pazurem.

Cena 135 zł

Ocena 3.5/5

Mastrojanni Brunello Di Montalcino 2010 DOCG Brunello Di Montalcino

Brunello di Montalcino to kolejna gwiazda Toskanii, po Chianti i Vino Nobile di Montepulciano.

Wikipedia informuje, że Brunello di Montalcino może być wytwarzane wyłącznie z winogron szczepu Sangiovese rosnących na obszarze gminy Montalcino i tam też jest butelkowane. Mimo niewielkiego obszaru apelacji warunki uprawy (terroir) są zróżnicowane, co przekłada się także na charakter win.

Okres starzenia wina Brunello di Montalcino wynosi co najmniej dwa lata w beczkach dębowych oraz co najmniej cztery miesiące w butelkach. Wino nie może być wprowadzone do sprzedaży wcześniej niż pierwszego stycznia roku kolejnego, po upływie pięciu lat od zbioru winogron przeznaczonych na produkcję danego rocznika. Wydłużenie dojrzewania o rok uprawnia do oznaczenia wina określeniem riserva. Proces starzenia w beczkach dębowych nie może być krótszy niż dwa lata, natomiast w butelkach wino musi spędzić co najmniej sześć miesięcy.

Wino od Mastrojanniego charakteryzuje się rubinowym kolorem, o niezbyt dużej intensywności.

Wino bardzo eleganckie, o aromatach dojrzałych, słodkich owoców, aromaty ziemi, skóry i dymu tytoniowego. Usta konsekwentne z aromatami wyczuwalnymi w nosie, z wyraźnie zarysowanymi aromatami ziemi i tytoniu. Alkohol wyczuwalny, ale nie nachalny. Wino wydaje się jeszcze trochę zamknięte, można je jeszcze potrzymać 3-4 lata.

Cena 189 zł

Ocena 3/5

Fèlsina Rancia Chianti Classico 2011 DOCG Chianti Classico Riserva

To wino to klasyka Chianti, wino jest skoncentrowane, owocowe z idealna kwasowością i delikatnym muśnięciem beczki

W nosie soczyście wiśniowe, bardzo owocowe, na dalszym planie aromaty suszonych liści i drewna, cedru i ziół.

To jest przeciwieństwo ciężkiej, gęstej dżemolady z dużą ilością alkoholu, to wino jest Wino bardzo bogate i pełne powietrza i lekkości.  Ustach owoc wybucha i pozostaje długi na języku, bardzo długa, skoncentrowana końcówka, z dominującym smakiem  pestki wiśni, lekkiej beczki, i ożywczej kwasowości. To wino swoim bogactwem eksploduje i porusza zwoje mózgowe w płacie czołowym. Rewelacja tego wieczoru

Cena 205 zł (164 zł)

Ocena 4/5

Fèlsina Fantalloro 2009 IGT Toscana

Niech Was nie zmyli skromna apelacja IGT (Indicazione Geografica Tipica Toscana) tego wina, wynika ona bowiem z tego, że niewielka cześć winnicy, z których bierze się grona do produkcji Fantalloro posadzona jest zaraz za granicą apelacji DOCG Chianti i właściciele nie mogą używać nazwy tej apelacji.

Felsinę Fantalloro mniej zapamiętałem, bo byłem pod wrażeniem Rancii, ale to też jest ekstraklasa.

Piękny bukiet aromatów wiśni, jeżyn, jagód, dalej pojawia się ściółka leśna, ziemia i skóra.

W ustach surowy, soczysty, punktowo skoncentrowany owoc wiśni, wzięty w ryzy przez kwasowość i znowu, delikatne i wtopione taniny. Wini jest Soczyste, młode, owocowe i świeże i uświetni nie jedną kolację we włoskim stylu.

Cena 229 zł

Ocena 4/5

Jak widać na mapie poniżej, wszystkie winiarnie i winnice znajdują się w okolicach Sieny od zachodu i Arezzo od wschodu i Montepulciano od południa, tak, więc można sobie wybrać jedno z tych miasteczek i zaplanować podróż po Toskanii.

Wino – Skala ocen: 1 wino słabe, niepolecane,   2 pijalne, 3 dobre, 4 bardzo dobre, 5 wybitne.

Degustowałem na koszt własny